Positief kantelpunt
Maar gelukkig bracht 2021 een positief kantelpunt. De vaccinaties zorgden ervoor dat zowel deelnemers als vrijwilligers van TaalCentraal zich “veiliger” voelden. Ze waren meer beschermd en durfden zich sneller onder de mensen te begeven. Daarbij werd ook gekeken naar aanvullende maatregelen, zoals een veilige omgeving waar afgesproken kon worden en de inzet van een “teamviewer” bij computerondersteuning. Het was echt fijn om weer aan de slag te kunnen en inwoners de steun te bieden die ze zo hard kunnen gebruiken.
In 2020 en 2021 zijn er in totaal 22 ondersteuningstrajecten geweest. Daarbij waren 17 vrijwilligers betrokken. Zij hebben diverse achtergronden, zoals medewerker tandheelkunde, leerkracht, administratief medewerker en pensionado. Ze beschikken over eigen kennis en ervaring. Aangevuld met scholing zetten zij hun eigen kwaliteiten in en bieden zo op een passende én laagdrempelige manier ondersteuning. Dit is doorgaans één uur per week per traject. Voor de meeste deelnemers is dit voldoende, omdat de individuele aanpak veel concentratie en energie kost. Aan de slag gaan met dat wat voor lange tijd vermeden is, omdat je iets niet kon, is vaak confronterend en kan gevoelens van onmacht en frustratie oproepen. Met name voor oudere deelnemers. Ruimte voor deze gevoelens, de aansluiting bij de belevingswereld en het mee kunnen bewegen met de deelnemer zijn dan belangrijk. We moeten waken voor te veel vragen.
Met maatwerk en persoonlijke aandacht, gecombineerd met veel oefen- en leermomenten, hebben de vrijwilligers met de deelnemers mooie stappen tot persoonlijke groei gezet. De een-op-een-ondersteuning werpt veel vruchten af en geeft inwoners de mogelijkheid om weer meer te kunnen doen. Ze kunnen zich makkelijker bewegen binnen de maatschappij.
De onderstaande voorbeelden zeggen genoeg.
Stappen zetten door persoonlijke aanpak
“Een man die in de beveiliging werkt, heeft geleerd om zakelijker rapportages op te stellen bij incidenten en andere gebeurtenissen. Eerder schreef hij in spreektaal, met lange zinnen zonder leestekens. Hij was vroeger snel afgeleid in klassikaal verband, maar kon door de persoonlijke aanpak stappen zetten. De man wil nu de stap maken om de niet gehaalde modules voor de opleiding Beveiliging opnieuw te doen.”
Bredere woordkennis
“Een vrouw sprak en schreef in dialect (bijvoorbeeld zonder ‘t’). Veel woorden waren voor haar onbekend. Ze kon de woorden niet opschrijven en moest deze steeds op spelling checken. Door gebrek aan woordkennis en schrijfvaardigheid was ze onzeker. Hierdoor was ze dat ook op andere vlakken in het leven. Door haar deelname aan TaalCentraal beschikt ze nu over een bredere woordkennis en kan ze beter spellingsregels toepassen. Hierdoor ervaart ze een groot verschil met een jaar eerder en voelt ze zich zekerder. Zowel bij teksten schrijven als in het leven.”
Taalvaardigheid verbeterd
“Een mevrouw die visueel beperkt is, moet voor haar werk bestellingen opschrijven. Dat vraagt veel van haar, ook omdat ze niet goed weet wanneer ze een ‘d’ of ‘t’ moet gebruiken. De spanning wordt versterkt doordat anderen haar bestellingen lezen. In haar huidige zoektocht naar ander werk kan ze bij het UWV een beroepskeuzetest doen. Hiervoor moet ze beter kunnen lezen en schrijven. Door het traject bij TaalCentraal verbetert haar taalvaardigheid en is ze heel blij dat ze op deze manier geholpen wordt.”
Uit zijn isolement
“Een meneer van 78 jaar heeft door TaalCentraal een goede combinatie gevonden voor de ontwikkeling van taalvaardigheid en het vergroten van eigen welbevinden. Het traject bood hem de mogelijkheid om beter te leren schrijven (bijvoorbeeld zijn adres en boodschappenlijstjes) en leerde hem beter zijn mobiel te gebruiken. Hij kan nu een bericht opstellen en versturen. Tegelijk zorgde de ondersteuning ervoor dat hij uit zijn isolement kwam.”
Uitkomst in emotionele periode
“Een meneer van 75 jaar werd door de opname van zijn vrouw in een verpleeghuis geconfronteerd met zijn beperking bij schrijven en digitale vaardigheden. Denk aan mails beantwoorden en DigiD gebruiken. De individuele ondersteuning bood hem uitkomst, juist ook in een zeer emotionele periode”.
Op dit moment zitten er nog 14 deelnemers in een actief traject, waarbij we vooruitgang zien en ontwikkeling zichtbaar is.
Ik zie TaalCentraal als een goede aanvulling op het bestaande aanbod, waardoor inwoners van Arnhem nog beter geletterd worden. De reacties en de resultaten van de deelnemers aan TaalCentraal zijn erg positief. TaalCentraal is daarom van blijvende waarde. In 2022 willen we ons blijven ontwikkelen. Ook willen we ons meer laten zien, zowel intern als extern.
Alex Smits – consulent Vrijwilligerscentrale Arnhem